(…) Het gebied rond Boeschoten, Gat van Zus, Bergsham en Wilde Kamp is niet alleen een bijzonder natuurgebied, waar heide en bossen elkaar afwisselen, maar waar een wandelaar voortdurend herinnerd wordt aan de reliëfverschillen die te danken zijn aan de ijstijden. Bovendien tref je hier een breed scala van cultuurhistorische resten aan: grafheuvels, eikenklusters, eikenhakhout, raatakkers, oude perceleringen, akkers, wallen, ijskuilen, schaapskooien en van oorsprong eeuwen oude boerderijen (…).
De beheerseenheid Gat van Zus (6a) herbergt, afgezien van de centrale heide (6b), twee soorten bos: het Eikenstrubbenbos (vakken 6c1-4), voortgekomen uit oude heide-eikenstruiken, en de na 1914 ingeplant heidebebossing (vakken 6a en d-h) met gemengd loofbos en verschillende naaldboomsoorten. Het Gat van Zus valt onder Natura 2000 en is gesubsidieerd volgens de SNL regeling. Het bosgebied is FSC gecertificeerd en beslaat 21 ha.
Dit bos geeft het prachtige beeld van een typisch en Eikenstrubbenbos dat ontstaan is uit oude heide-eikenstruiken (zo aangeduid door Heybroek, Ned. Bosbouwtijdschrift) en vormen het zuidoostelijke gedeelte van een veel groter gebied met oorspronkelijke heide-eikenstruiken dat zich uitstrekt tot aan de andere kant van Bergsham. Sinds 1914 ligt het in de bedoeling de natuurlijke ontwikkeling van deze Eikenstruiken zijn gang te laten gaan, en slechts in te grijpen om de oorspronkelijke eikenstruiken als geheel in stand te houden. Het resultaat is een landschappelijk karakteristiek bosbeeld. Daarbij valt te bedenken dat in dit geval de eiken zeer waarschijnlijk de oorspronkelijke variatie van het inheemse eikenbos vertegenwoordigen. Het kan tot de belangrijkste oude boskernen van de Veluwe gerekend worden” .
In dit Eikenstrubbenbos (percelen 6c1 -3) is het streven de bestaande situatie te conserveren. Momenteel wordt eraan gewerkt om dmv. een aantal ingrepen de Strubben weer voor enkele decennia vrij te stellen. Exoten zoals Douglas, Japanse Lariks, Amerikaanse- Eik en Vogelkers en Beuk worden hier stelselmatig verwijderd. Omgewaaide Berken brengen soms grote schade aan, waar dat te voorzien is worden deze preventief geveld. In totaal wordt er ongeveer 11 ha van dit bos in het Gat van Zus geconserveerd.
De heide bij Gat van Zus
(…..) In het bos bij het Gat van Zus ligt een ovaal stukje heide dat omringd wordt door een strook gras (Afb. 119). In het midden staat nog het restant van een paal. Het zal wandelaars niet snel opvallen dat deze toch wel opvallende open ruimte op de grens van het bos en de heide een merkwaardige vorm heeft, maar vanuit de lucht is dit goed te zien. Hoewel het geheel opgaat in de natuur is dit toch een cultuurhistorisch relict. Niet heel oud maar wel noemenswaardig vanwege de impact op het landschap en bovendien van een karakter waar er niet veel meer van zullen zijn(….) (Peter Schut, Cultuurhistorische Inventarisatie Boeschoten)
links de Douglas in 2021